O ABUSO DAS CHAMADAS “LEIS OMNIBUS” (e II)

 

A primeira parte desta xeira, publicada neste mesmo espazo, versou sobre o Real Decreto-Lei 9/24 rexeitado no Parlamento Español por obra dos votos do Partido Popular, de Vox e de Junst per Catalunya. Como xa teño dito na presentación da xeira, o sistema das chamadas “leis ómnibus” é un recurso ampla e regularmente usado polo PSOE e o Partido Popular nos gobernos que presiden, sexan autonómicos ou sexa o goberno central.

Como podemos definir o que é unha “lei omnibus”?

Facemos un paralelismo co contido dun vehículo ómnibus, onde caben moitas persoas e de moi distinta caste, amais das mercadorías ou equipaxes que as acompañan. Pois logo, falando de disposicións legais co “apelido” ómnibus, podemos definilas como aquelas cuxo contido lexislativo abrangue aspectos legais que afectan a asuntos de moi distinta natureza. Nelas caben artigos que crean lexislación e/ou modificacións de lexislacións anteriores que poden referirse a tributación, réxime local, financiamento autonómico, lexislación laboral, alimentaria, sanitaria, etc. É dicir, todo o que un parlamento poida lexislar no seu ámbito competencial. Que diferenza unha lei ómnibus dun decreto-lei ómnibus? A primeira é debatida e aprobada no Parlamento, o decreto-lei ómnibus é promulgado por un goberno, en uso das súas atribucións lexislativas, para casos que considera de urxencia; mais para que a súa aplicación sexa plenamente válida debe ser posteriormente aprobado polo Parlamento; no caso de que este último suposto non se dea, as súas disposicións teñen que deixar de ser aplicadas (caso do RD-L 9/24).

Por que os gobernos recorren tanto ás “leis ómnibus”?

O recurso dos gobernos a agrupar asuntos de diversa natureza nunha soa disposición pode ter moitas motivacións. Entre elas:

a)    Lexislar ou modificar aspectos legais de distinta natureza que por algunha causa vaian ligados entre si.

 Por exemplo, se cambia algunha lei laboral determinar os cambios no aspecto da seguridade social ou no aspecto tributario ou administrativo que poida afectarlle a estes aspectos. Neste caso, ou outro similar, estariamos diante dun uso lóxico e racional dunha lei ómnibus. Outro caso que podemos considerar como un ómnibus de disposicións é o das leis de orzamentos xerais do Estado ou das comunidades autónomas; estas leis van determinar os gastos que vai ter esa administración e os ingresos da mesma durante o ano ao que fan referencia. Loxicamente o Estado ou as comunidades autónomas teñen gastos de moi distinta natureza (social, administrativa, de persoal, inmobiliarios e de mantemento, pagamentos de débeda, etc.) que os orzamentos non teñen máis remedio que contemplar e regular a forma, importe e obxecto do gasto. Igualmente, deberán determinar de onde acadar os cartos para cubrir eses gastos; polo tanto deberán concretar todo o sistema de financiamento dos mesmos (tributos, endebedamento, etc.). Ou, o caso da novo decreto-lei que vai substituír ao recentemente rexeitado polo Parlamento, lexislar un paquete de medidas que, aínda sendo de diferente natureza, teñen unha mesma finalidade; neste caso unha finalidade de protección social.

b)    Non ter que abondar en múltiples disposicións o que se pode meter nun só paquete, aínda que nada teñan que ver entre si os asuntos que se tratan.

 Outra motivación pode ser a de “non molestar” á cámara correspondente coa presentación de moitas variacións lexislativas presentadas en “paquetes” separados; pero: Para que lle pagamos aos parlamentarios e parlamentarias? Para que quenten o asento e pulsen o botón cando “Mandamáis” dea a orde? Que traballen, que para iso cobran e teñen vantaxes para viaxar e de cara á xubilación. De todas formas este motivo é practicamente inexistente. Ou, polo menos, eu non coñezo caso algún.

c)     Meter disposicións impopulares pola porta de atrás, procurando escondelas entre outras moitas.

Pero a motivación máis usada polos gobernantes é a de trocar ou lexislar “pola porta de atrás”, de forma que sexa o menos perceptible posible para o público, normas que poidan ser impopulares entre a poboación pero que van variar e condicionar de forma importante a vida da mesma. Un exemplo son as Leis de Medidas Fiscais e Administrativas, ou Leis de Medidas Fiscais, Administrativas e de Orde Social, máis coñecidas como “leis de acompañamento” dos orzamentos xerais que se lexislan en numerosas ocasións, tanto nos gobernos centrais como nos gobernos autonómicos.

O Partido Popular sempre fixo (e segue a facer) un uso totalmente indiscriminado e filibustero deste tipo de disposicións legais, tanto nas comunidades autónomas como no Estado central. Por exemplo, na Galiza usáronse este tipo de leis para tentar despoxar ás comunidades de montes comunais das súas competencias sobre os montes segundo as leis xermánicas que rexen a competencia comunal galega (para as que non dan o seu brazo a torcer para favorecer ás pasteiras ou ás celulosas, claro). Ou para acurtar os prazos de para facer alegacións contra proxectos eólicos ou de minería contaminante, de forma que sexa case imposible presentar en tempo e forma esas alegacións desde a presentación pública dos proxectos ata o remate dos prazos de alegacións. Tamén usadas polo Partido Popular de Galicia para declarar como prioritarias ou estratéxicas (con todo o coactivo e de recorte de dereitos civís que supón esa figura) industrias contaminantes que agriden non só ao ambiente, senón que poden destruír a economía e forma de vida de medio país como pode ser o caso de ALTRI, tal e como din os sisudos estudos biolóxicos, xeográficos, comerciais e económicos feitos públicos ata o de agora por persoas de toda solvencia. Tamén se usan estas lei para rebaixarlle os impostos a quen máis ten; un caso claro é a multimillonaria rebaixa fiscal coa que a Xunta de Galicia está a favorecer ás grandes fortunas galegas ou a determinados sectores empresariais reformando os impostos sobre os cales ten competencias exclusivas; por exemplo, ao través do Imposto sobre o Patrimonio e so Imposto sobre as Sucesións, ou ao través dos Impostos sobre o Xogo ás empresas do desa actividade (casinos, salas de apostas, máquinas de apostas, etc.).

d)    Poñer nun brete a quen está en desacordo con parte do contido da lexislativo dunha disposición pero que rexeitándoa estaría a facer o mesmo con unha maioría de artigos cos que pode estar de acordo e cuxo rexeitamento podería ser altamente impopular.

Outra das causas que poden levar a presentar unha disposición lexislativa ómnibus, cando ten que pasar pola ratificación dun órgano superior para ser aplicada na súa totalidade, é a de poñer “en apuros” a aqueles membros do órgano que se sabe que están en contra dunha parte do contido da disposición, pero que se a rexeitan terían que rexeitar na súa totalidade normativa coa que poden concordar e que poida supoñer gran mellora para a poboación en xeral. Isto podería supoñer un custo político moi importante para quen votara en contra, polo que ás veces faise de tripas corazón e se traga coa disposición. Isto non só pasa coas ómnibus, senón con novas leis ou con modificacións dunha anterior, onde se colocan artigos que provocan desacordo; por exemplo, a última reforma do Código Penal impulsada polo PSOE ou a da Lei Mordaza, onde grupos políticos defensores das liberdades democráticas estaban en contra de determinadas partes desas leis por consideralas incompatibles cun Estado democrático e máis propias dun Estado represivo. No caso do acontecido co Real Decreto-Lei 9/24, JuntsxCat mantívose firme na súa postura e votou negativamente, en favor dos intereses que representa (cos votos en contra dos partidos da ultradereita, PP e Vox, coido que o goberno xa contaba).

Sinalar desta caste de leis ómnibus, que unha das primeiras leis deste tipo que se presentou tras a reforma política post-franquista foi a Constitución de 1978, que tiña que ser referendada nas urnas polo conxunto da cidadanía do Estado Español maior de 18 anos.

Uniónde Centro Democrático (UCD, partido contedor da dereita franquista aperturista xa desaparecido), Alianza Popular (partido da dereita fascista máis rancia, xa desaparecido e convertido en Partido Popular e onde foron a caer os restos máis franquistas e dereitistas da UCD), Convergènciai Unió (CiU, desaparecido e reconvertido en Junts per Cat), PSOE e PCE, presentaron un texto constitucional a aprobar no que, entre todos os artigos que poderían facer da lei suprema do Estado Español unha lei homologable a calquera outra do noso entorno xeográfico, introduciron unha xefatura do Estado monárquica creada pola ditadura franquista (cun rei nomeado con Franco, que xurou os principios fascistas do réxime franquista e baixo cuxa ditadura, entre o 20 de novembro de 1975 e a data de aprobación das primeiras Cortes Constituíntes post-franquistas, se cometeron múltiples atrocidades por parte da policía criminal franquista e onde os fascistas camparon e asasinaron ás súas anchas sen represión ou castigo polo aparato policial e xudicial da ditadura) e a obriga de que o sistema económico fora o de economía de mercado, entre outras lindezas anacrónicas presentes no texto constitucional. O primeiro, o rei franquista, amparado por un título no que se lle declaraba irresponsable civil e penalmente de calquera dos seus actos; por riba, unha monarquía machista que perpetuaba a lei sálica, onde o sucesor debería ser o seu fillo maior (se a maior era unha filla, non valía; só podería ser sucesora da coroa unha muller no caso de non haber fillos). O tema da economía de mercado implica que no hipotético caso dunha maioría política de real ideoloxía socialista, esta non podería aplicar políticas desta índole sen trocar a Constitución (cousa practicamente imposible cos requisitos que isto demanda).

Houbo persoas de coñecida traxectoria de loita pola democracia e contra a ditadura e forzas políticas democráticas que denunciaron e pediron a abstención nun referendo no que os redactores da disposición pretendían meter pola porta de atrás a monarquía franquista, a sabendas do gran peso que tiñan entre o pobo as aspiracións a vivir en liberdade e a aspiracións do pobo do Estado Español en deixar de ser súbditos para converterse en cidadáns.

Tamén houbo, quen pediu o voto negativo no citado referendo. Maiormente forzas políticas de marcado carácter franquista ou directamente fascista, aínda que tamén algunha forza que pelexou contra o franquismo pediu o voto negativo. 

O ABUSO DAS CHAMADAS “LEIS OMNIBUS” (I)

     

Este artigo, que inicialmente ía constar dunha única parte, imos dividilo en dúas. A primeira vaise centrar no RD-L 9/24 rexeitado a pasada semana no Parlamento Español. A segunda parte, versará sobre a frecuente utilización tanto por parte do PSOE coma polo Partido Popular desta figura para colar de forma sibilina disposicións discutibles ou impopulares entre toda unha selva de medidas.

Primeira parte:

O REXEITAMENTO PARLAMENTARIO DO R.D-L 9/24

A pasada semana o Parlamento Español rexeitou a validación do Real decreto-lei 9/24, de 23 de decembro polo cal se dispoñían toda unha serie de medidas de diferente natureza. A modo de exemplo, citarei algunhas: suba das pensións para o ano 2025, gratuidade ou cofinanciamento dos transportes públicos de viaxeiros utilizados por unha maioría de clase obreira para desprazarse cara aos seus traballos, salario mínimo interprofesional (SMI), procedemento de expulsión no caso de ocupacións de vivenda cotiá ou segunda vivenda, suspensión de lanzamento da vivenda para fogares vulnerables sen alternativa habitacional, establecemento de impostos complementarios a grupos multinacionais ou nacionais de gran magnitude, axudas para particulares e empresas afectados pola DINA no Pais Valençiá e pola actividade volcánica na Illa da Palma, axudas para compra de coches eléctricos e instalacións de puntos de carga, axudas para axeitar vivendas para menor consumo enerxético, etc. (quen desexe coñecer a totalidade do RD-L que PULSE NESTA LIGAZÓN).

Foron os votos de Partido Popular (PP), VOX e Junts per Catalunya (JpCat), que votaron en contra do validamento os que deixaron en suspenso todas as medidas contidas na citada disposición. Coa particularidade de que, por ser un decreto-lei, moitas delas xa estaban a ser aplicadas desde o inicio de ano. A modo de exemplo cito a suba dos importes das pensións, a gratuidade do transporte de viaxeiros, o libramento de parte das axudas para os danos da DINA de Valencia ou axudas aos afectados polo volcán da Illa de Palma. Os efectos: que os pensionistas no mes de febreiro van volver cobrar o mesmo que en decembro do 2024, que os beneficiarios do transporte urbano e interurbano afectados van ter que pagar os seus billetes ao prezo que fixen as empresas, que as axudas para paliar os desastres meteorolóxicos van quedar canceladas.

Que razóns puideron levar a PP,Vox e Junts a rexeitalo?

Queda tamén en suspenso o imposto extraordinario sobre os beneficios das empresas enerxéticas e as afectadas polo Artigo 10 do real decreto-lei mencionado, entre elas as grandes empresas enerxéticas e a banca. E, por moito que o disimulen, é este o motivo (salvar ás enerxéticas e á banca do imposto) polo cal a dereita reaccionaria e nazi-fascista agrupada no Partido Popular, Junts per Catalunya ou Vox votou en contra de validar o citado decreto-lei coa escusa de que non estean en paquetes lexislativos separados as diferentes medidas; que non votarían en contra da suba das pensións e do transporte público, e (como imbéciles e sen vergoña que son) mentindo descaradamente atribuíndo ao decreto-lei medidas que para nada están nel contempladas. Observaremos aquí que a maior parte das medidas contempladas na disposición son de orde social, favorables –incluso a maioría das fiscais- ao conxunto da poboación ou ás pequenas e medianas empresas. Polo cal, podemos cualificar as escusas do PP e de JpCat coma iso: escusas propias de mintireiros sen escrúpulos e de vasalos dos poderes económicos.

Observaremos aquí, tamén, que Vox ten declarado que aínda que foran en paquetes separados votarían en contra tanto da actualización das pensións coma do financiamento das viaxes no transporte público. Parece que o criminal e fascista arxentino Javier Milei senta cátedra entre o lixo voxsariano.

Ah! E o que din os sabelo-todo presentes nas ondas e nas columnas dos xornais de que “imposible un goberno PP-Vox-Junts porque estes dous últimos son incompatíbeis entre si” coido que non se corresponde coa realidade. Os tres están dirixidos por xentes que teñen máis que demostrada a súa falta de principios éticos e de honestidade [polo menos] política, que o único que lles interesa e servir os intereses persoais e os daqueles aos que serven na política. E estes son feles crentes no dito de “quen paga, manda”.

Deberían ser obxecto de tratamento lexislativo separado algunhas das medidas contidas neste real Decreto-Lei?

Eu, persoalmente penso que si; moitas das medidas contempladas nas disposicións transitorias e nas disposicións adicionais (e incluso no articulado) poderían ser obxecto en se mesmas de tratamento lexislativo diferenciado. Con isto non quero dicir que sexan medidas rexeitables e que a súa presencia no texto do que falamos implique que deba ser rexeitado. A meirande parte do decreto fai referencia a aspectos de marcado carácter favorecedor das maiorías sociais máis vulnerábeis e cun tratamento positivo, favorable á súa defensa diante das agresións de todo tipo por parte do gran capital. Tamén fai referencia a eses beneficios extraordinarios que banca e multinacionais enerxéticas teñen derivados das crisis nas que resultaron altamente favorecidas (e a banca mimada polo Estado que asumiu ás súas perdas na última crise con cargo ao conxunto da cidadanía por obra e graza do goberno de M.Rajoy coa colaboración do PSOE). E foi isto último o que levou ao seu rexeitamento (coa colaboración desa referencia ao SMI que tanto lle doe ao grande empresariado).

Pero todo este balbordo ten que ter algo positivo.

É claro que o Goberno Español ten a obriga de buscar a forma de corrixir este despropósito parlamentario (e se non o fai, imos ser moitos –sobre todo as persoas xubiladas- os que imos esixirllo na rúa), polo que, se non é a mellor situación a actual, é corrixible e aplicables nun curto prazo as medidas contempladas no decreto-lei.

E o positivo é que as declaracións daqueles que puxeron por diante o seu interese político e o económico das minorías que os sustentan, votando en contra dos intereses dunha maioría da cidadanía e dos intereses dos economicamente máis desfavorecidos, brindáronnos a ocasión de coñecer mellor varias cousas arredor dos que rexeitaron a iniciativa.

De Junts per Catalunya quedaron máis que claras as cousas que moitos xa sabiamos: que é un clásico  partido de dereitas, sen principios e sen ética; que a súa adscrición nacionalista se basea na defensa dos intereses da burguesía catalá e que non dubida en lexislar contra as clases populares para servir a aqueles aos que lles rende submisión (aí temos a súa privatización da sanidade e atención á dependencia durante os períodos os que gobernou Catalunya, ben coma Junts, ben coma Converxencia i Unió ou os seus pretéritos apoios a gobernos do Partido Popular).

Do Partido Popular algo que tamén sabiamos: a capacidade de mentir descaradamente, e sen poñerse colorados, que teñen Núñez Feijóo e Cuca Gamarra. Do Alberto Núñez xatemos falado abondo neste blogue e xa ten falado moita outra xente galega que coñece ben os seus costumes e as súas mañas rastreras. De Cuca Gamarra, basta con dicir que de man dereita e voceira do Partido Popular baixo o mando do denigrado e vilipendiado Pablo Casado, pasou a voceira do mesmo partido baixo o mando do seu sucesor Núñez Feijóo, despois de que Casado fora pouco menos que queimado e abandonado cal can por case todos os membros do seu equipo de dirección.

E de Miguel Tellado, deputado do Partido Popular (escudeiro –e posiblemente algo máis- de Núñez Feijóo), un novo paso na súa transición cara á dereita; esta vez aliándose co nazismo e volvendo a darlle a razón ao franquismo pola súa crítica de devolver ao PNV un edificio sito en París que foi incautado polos nazis e regalado ao réxime franquista e que actualmente está ocupado polo Instituto Cervantes, medida contemplada na Disposición Adicional Segunda do real decreto-lei do que falamos. Outra posibilidade, sen descartar para nada que Tellado sexa defensor do franquismo, é a súa infra-cultura ou incapacidade para buscar información amosada por un suxeito que estando na Universidade pretendía ser líder dentro do movemento estudantil. Pasou pola Universidade ou a Universidade pasoulle por riba?, que preguntaría o meu amigo e colega Felipe.

Post Scriptum (28-01-2025)

 Entre as razóns que antes teño atribuído a JxCat de rexeitamento do RD-L 9/24 dicia que era o imposto extraordinario sobre os beneficios da banca e das enerxéticas quen determinara a súa oposición. Pois parece que non é so iso. En novas aparecidas onte nos xornais dixitais cóntannos que tamén as moratorias anti-desafiuzamentos (para as persoas máis vulnerábeis, lembremos) fan dano aos mandados da burguesía catalá que quer converter Barcelona e Catalunya nun parque temático de vivendas turísticas a costa de facer imposible a adquisición ou alugueiro de vivenda por parte da clase traballadora e a pequena burguesía, así como facer fronte ás subas do prezo dos alugueiros coa conseguinte desafiuzamento ou lanzamento para que fondos voitre ou grandes tenedores de vivenda a convertan en turística. O dito máis arriba: "quen paga, manda".

Por suposto que o Partido Popular coincide con toda esta folosofía que aduce JxCat. Ambos son servidores da oligarquía española e catalá; e, polo tanto, comparten intereses.