Xunta de Galiza. Esnaquizando o ensino público

 

         Vai facer para 10 anos que me xubilei da miña función de ensinante exercente nun centro público de educación secundaria. Desde aquela para agora, e a pesares de que todo parece ter avanzado no tempo, o ensino público na Galiza segue a retroceder na súa función de servizo a pasos axigantados.

        Xa daquela se deixaban ver con claridade as intencións dos gobernantes da Xunta de Galiza (dominada polo Partido Popular)  de limitar e degradar o servizo público de ensinanza prestado en centros de titularidade pública:

• Escaseza de profesorado; 

• Aumento desmesurado dos rateos de alumnos por aula;

• Ausencia de profesorado especialista suficiente para a atención á diversidade e a orientación do alumnado en todos os niveis educativos non universitarios;

• Desmantelamento salvaxe do ensino rural, eliminando centros e unidades de educación infantil e primaria, infradotando os CRAs de medios e profesorado;
  

• Aumento desmesurado das materias "afíns" a impartir polo profesorado non especialista, o que quebra o principio de especialidade que debe existir na impartición de aulas (saían a concurso prazas cun perfil do tipo: "matemáticas, con música e educación física");

• Chantaxe ao profesorado con que se se negaban a impartir materias da que non eran especialistas o seu salario lle sería rebaixado;
  

• Exceso de burocratización das tarefas dos docentes e horarios indecentes a partires da LOE;
  

• Falta de dotacións materiais e espazos axeitados para impartir as materias, sobre todo na formación profesional;

• Inicio da privatización e perda de cualidade da formación profesional ao través da que -para emular ao sistema alemán- chaman Formación Profesional Dual (que non é nin era a mesma que en Alemaña, onde as empresas si se implican na calidade do aprendizaxe sen usar ao alumnado coma man de obra barata);

• Obstáculos, prácticos e legais, para a participación da comunidade educativa no funcionamento e goberno dos centros de ensino público, dotando ás direccións dos mesmos de todas as competencias e rebaixando o labor dos consellos escolares á función de meras comparsas de suposta xestión democrática.

• Supresión de prazas públicas e creación simultánea na mesma localidade de prazas concertadas dos mesmos niveis;

• Deslocalización das ensinanzas temperás das súas contornas naturais e lingüísticas; e limitacións agresivas do uso do galego nas aulas;
  

• Prohibición de apertura de máis dun ciclo formativo de formación profesional de titularidade pública da mesma denominación nunha mesma localidade (así, por exemplo, en Vigo ou A Coruña só pode haber un ciclo público de Electromecánica, igual que no Carballiño ou Pontedeume, poñamos por caso). Medida favorecedora da privatización. 
  

• E outras moitas máis das que, como dicía aquel, "no quiero acordarme" ou prefiro non facelo para evitar o enfado.

    É dicir, o Partido Popular desde a Xunta de Galiza xa daquela estaba a desmantelar o ensino público, entregando a formación dos nosos rapaces e das nosas raparigas a institucións e empresas de carácter privado, con idearios e políticas formativas non necesariamente democráticas, con ánimo de lucro e, desde logo, apartadas de todo tipo de control democrático por parte das comunidades educativas. E teriamos que dicir tamén, de ausencia de todo tipo de control por parte dos inspectores e inspectoras educativos da administración (e non necesariamente por vontade deles e delas).

 A situación do ensino a día de hoxe

    Polo que podo ler en medios de comunicación non domesticados, observar e falar con antigos compañeiros e compañeiras que aínda están en activo e impartindo aulas, a situación do ensino público non só non mellorou nestes case dez anos, senón que empeorou de forma importante. O que parecía case imposible que eses sen vergonzas que xestionaron e xestionan o ensino público de Galiza fixeran, non só o están a facer senón que a degradación do sistema público do ensino na Galiza e continuada e constante. O seu labor de empuxar á cidadanía a buscar alternativas diferentes ás do seu colexio público de proximidade é constante; o seu labor privatizador é intenso e a súa cara, coas mentireiras promesas de progresividade nas dotacións, moi dura.

        Nin sequera os acordos entre Consellería de Educación e tres sindicatos (os que sempre acordan, negocian e venden ao profesorado -xa o facían así cando eu estaba en activo- desesperados por apuntarse tantos e méritos que a realidade se encarga de desmentir e aos que a administración educativa sempre lles mete goles por todas partes) serviron para trocar en positivo, aínda que fora mínimo, algunha das eivas que amosa o sistema educativo galego. A Consellería "meteunos abordo" e quen está a pagar o pato da súa ineptitude é o alumnado, as súas familias e o profesorado.

Os sen vergoña non están sos.

        E non están sos; teñen cómplices. As denuncias por parte de profesorado, ANPAS e estudantes son constantes e abarcan a toda a xeografía galega, pero os medios, os masmedia, que terían a obriga moral que informarnos con detalle e obxectividade desas protestas e denuncias da comunidade educativa non o fan; son medios de desinformación que actúan como distribuidores da propaganda da Consellería de Educación e non como transmisores de información sobre a realidade; os mesmos que realizan o mesmo labor de cómplices noutros eidos nos que o Partido Popular, desde a Xunta de Galiza, está recortar e privatizar os servizos públicos. Son eses medios públicos manipulados e os privados que subsisten polas campañas que lles ceden desde o Partido Popular e da Xunta e/ou polas grandes subvencións que reciben do erario público. Eses medios dirixidos por editores e propietarios indecentes e sen escrúpulos, que confunden de forma premeditada información con propaganda. E neste país son poucos os medios de información que desta categoría se escapan.

Manifestación en Compostela o día 26 de outubro de 2024

        Convocada pola Plataforma Galega en Defensa do Ensino Público, conformada por sindicatos de ensinantes e de estudantes e polas ANPAS Galegas, discurreu polas rúas santiaguesas unha grande manifestación baixo o lema de "Nin recortes, nin propaganda. Ensino público con futuro". 

        Nela participaron miles de persoas reclamando profesorado, reclamando rebaixa dos rateos, reclamando a cobertura das prazas de profesores e profesoras vacantes, reclamando profesorado especialista en atención ao alumnado con necesidades especiais e toda unha serie de reivindicacións de medios, materiais e profesorado necesario para fortalecer un ensino público que a Xunta de Galiza, da man do seu peor conselleiro de educación de todos os tempos, o Sr. Román Rodríguez, está a desmantelar de forma cruel e ruín (incluso peor conselleiro que aquel catedrático de Latín de cuxo nome non me lembro ou que o seu antecesor Xesús Vázquez. E mira que estes foron nefastos!).

       Un Conselleiro de Educación, unha Xunta de Galiza, un Partido Popular que trocan dotación de medios materiais e humanos en beneficio da calidade educativa por propaganda chea de mentiras regadas con publicidade pagada e subvencións a medios que agochan tanto o desmantelamento e privatización do ensino público como as demandas que en toda Galiza están a reivindicar as comunidades educativas de distintas vilas, barrios e cidades.

        Unha consellería, a de educación, que incluso da instrucións aos directores e directoras dos centros educativos para que lles neguen información sobre profesorado, rateos e outros temas aos país, nais e representantes do profesorado. Pleno fascismo en pleno século XXI practicado por un goberno, a Xunta de Galiza, que di respectar os principios básicos da democracia. De aí que unha das primeiras reivindicacións que se pedía no manifesto lido pola Plataforma ao remate da manifestación do día 26 fora a de  "transparencia e a eliminación da censura por parte da Consellaría no traslado de información por parte dos centros á representación de calquera colectivo da comunidade educativa do centro".

        Os e as manifestantes do 26 de outubro non pedían nada do outro mundo. Amais da xa nomeada de transparencia, máis profesorado, menores rateos, atención á diversidade, dedicación dos orzamentos que a Unión Europea fornece aos fins para os que están pensados, diminución do horario lectivo do profesorado. Todas estas demandas aparecen reflectidas no manifesto ao que antes fixen referencia, un "MANIFESTO POR UN ENSINO PÚBLICO GALEGO CON FUTURO, SEN RECORTES NIN PROPAGANDA" que podedes ler completo na ligazón.

       Unha poucas imaxes darannos idea da magnitude e transversalidade da mobilización. O normal é que houberades podido velas noutras publicacións dixitais ou en papel; e que a información desta importante mobilización tivera un espazo principal nas portadas dos xornais galegos editados en papel no domingo día 27. Por desgraza non é así; nin sequera no xornal editado na cidade na que se celebrou a manifestación. Pero os empresarios da información que temos son os que son (que cada quen lle poña o cualificativo que desexe). Pero nin sequera nos seus dixitais do propio día apareceu en portada; e no máis importante da Galiza só na edición dixital de Santiago unha pequena reseña (non sei sei en papel díxose algo, mais o dubido). O de importante non é pola calidade da información que subministra aos seus lectores e lectoras, senón pola tirada e pola cuantía das subvencións que recibe da Xunta de Galicia.

        As fotos están tomadas da publicación dixital da CIG-Ensino (que ten un amplo reportaxe fotográfico por se alguén quer ver máis)

O Partido Popular esnaquiza a sanidade pública

 

        Como xa se puxo de manifesto neste blogue en xaneiro deste ano[1], o esnaquizamento da sanidade pública na Galiza semella seguir a ser unha das prioridades do Partido Popular na Galiza; prioridade intimamente emparellada e simultánea con outra: a privatización dos servizos sanitarios e a relegación da sanidade pública a un servizo de carácter asistencial case de beneficencia. Mais esta característica da sanidade pública que xestiona o Partido Popular na Galiza non é única; é a de xestión do Partido Popular en todo o Estado Español: alí onde goberna destrúe e privatiza os servizos públicos, empezando por aqueles que poden ser máis rendibles para a empresa privada, entre os que se atopan a sanidade e a educación.

Situación básica da atención sanitaria pública na Galiza de hoxe

        Podemos, sen ánimo de ser exhaustivos (quizá non habería disco duro con capacidade suficiente para acoller todo), definir a deficiente situación actual da sanidade pública na Galiza ao través dunha xeira de características básicas que a definen desque a xestión da Xunta de Galiza ficou nas mans do Partido Popular durante as presidencias de Alberto Núñez Feijóo e, posteriormente e ata hoxe, de Alfonso Rueda: listas de espera en todas as especialidades médicas; ocultación de tempos de espera de multitude de doentes (mesmo nas enfermidades que precisan dunha atención temperá por mor da súa gravidade e da rapidez que teñen en agravarse) en espera de cita para a súa atención; redución de persoal sanitario en todas as especialidades e funcións, tanto na medicina especializada e hospitalaria como na atención primaria; repulsión e expulsión práctica deste persoal a base de condicións de contratación leoninas e retribucións totalmente indignas; falta de substitución dos titulares de medicina de familia que deixan a súa praza quer por xubilación quer por enfermidade; peche de consultorios e centros de saúde en localidades e parroquias do medio rural por falta de contratación de persoal necesario, tanto médico como de enfermaría; intentos continuados de obrigar ao persoal de enfermaría e auxiliares a asumir funcións que pola súa titulación ou posto non lles corresponden; descenso consecutivo dos orzamentos reais asignados ao mantemento das estruturas sanitarias de titularidade pública e á contratación de persoal; derivación cara á sanidade privada de intervencións que deberían ser realizadas na rede hospitalaria pública (por regra xeral, intervencións que xeran baixo custo e elevados beneficios ás empresas privadas); etc.; etc.; etc. Todo elo xestionado e administrado por uns mentireiros sen escrúpulos.

Medicina de familia, P.A.C.s e urxencias hospitalarias

        Mesmo na Atención Primaria os tempos de espera para recibir atención médica superan, por termo medio, os dez días. O que fai que as urxencias (as dos centros de saúde e as hospitalarias) e os Puntos de Atención Continuada (PAC) estean desbordados; e máis aínda se consideramos que moitos deles están faltos de persoal; que onde hai que ter dous ou máis equipos para a atención aos casos urxentes en numerosísimas ocasións están atendidos por un só equipo, que ás veces (no caso de ter que saír a unha urxencia) teñen que deixar ese PAC ou esas urxencias sen atención ningunha. A isto hai que sumarlle que con demasiada frecuencia acadar unha ambulancia para desprazar a un doente cara ás urxencias hospitalarias desde os centros de saúde ou desde os PAC é pouco menos que un labor imposible, ou que tarda moito en chegar por falla de asignación de unidades de ambulancia ás comarcas ou centros de saúde. Esta última situación xa ten causado na Galiza máis dunha morte ou un agravamento dun doente grave, cousa evitable se a Consellería de Sanidade organizara o funcionamento do transporte sanitario con criterios de servizo e non con criterios de rendibilidade cara ás empresas privadas ás que a Xunta de Galicia ten concedido o servizo. Ou, mellor aínda, se fora de titularidade pública.

        Esta falla de interese da actual Xunta de Galicia, nas mans do Partido Popular, pola calidade tanto asistencial coma preventiva da sanidade pública chega a tal extremo que na práctica, por falla de atención médica suficiente nos centros de saúde e nos PAC, as urxencias hospitalarias (que supostamente están para atender ás doentes en casos que exceden as capacidades de atención dos centros de atención primaria) se enchen de simples gripes ou outras doenzas de doada resolución nunha atención primaria dotada de medios e persoal suficientes.

A miseria xerada polo Partido Popular na sanidade pública segue.

        Eu son unha desas moitísimas persoas afectadas pola falla de substitución do seu médico de atención primaria de baixa médica ou en vacacións; ou por falla de cobertura dunha praza vacante. O mesmo pásalle a outras moitas cidadáns que deberían ter médico fixo no meu centro de saúde pero que, por falla de contratación de médicos substitutos, tampouco teñen ao seu ou a súa médico de familia. E non é no meu centro de saúde no que iso está a pasar, senón que é un problema xeralizado a toda Galiza.

        Non sei que pensarán os demais pacientes que están no mesmo problema ca min; mais eu síntome como unha pelota de ping-pong nun partido de dobres: un día aténdeme un doutor, ao outro día unha doutora que me pauta análise, análise cuxos resultados van ser valorados por outro médico diferente, que me mandará novas probas cuxos resultados van ser valorados posiblemente por outro doutor ou doutora á que vou ver por primeira vez na miña vida; e así de forma sucesiva.

        En fin, unha verdadeira barbaridade o que está a ocorrer na sanidade pública da Galiza, situación da que os únicos culpables son o Presidente da Xunta de Galicia, o seu Conselleiro de Sanidade, os resto dos conselleiros da Xunta (todos eles do Partido Popular ou próximos a el), os xerentes das distintas áreas de saúde e os responsables da atención primaria de cada área. E amais non teñen unha soa pizca de vergoña en negar a situación ou buscar escusas -cada cal máis inverosímil- para negar a súa responsabilidade e as súas verdadeiras intencións.

        Hai xa moito tempo a min presentábaseme a dúbida de se eran uns incompetentes, ou uns inútis para exercer a función que tiñan encomendada, que escondían o seu afán de trepar con escusas e mentiras. Pero ese tempo xa pasou; estou convencido que cumpren perfectamente coa función que teñen encomendada: esnaquizar e desprestixiar a sanidade pública en beneficio das empresas da sanidade privada, das compañías aseguradoras de saúde e das grandes multinacionais farmacéuticas. E, amais, fano recorrendo a posicións hipócritas, a mentiras e á súa propia propaganda pagada (ou gratuíta moitas veces -e en forma de entrevista ou reportaxe- penso eu) en distintos medios afíns. Outra forma é a desinformación practicada por eses medios ocultando novas desfavorables ao Partido Popular no ámbito sanitario das distintas comarcas e localidades da Galiza; práctica común nos medios máis subvencionados  e que máis fondos públicos perciben da Xunta de Galicia (tanto prensa escrita como emisoras radiofónicas), e outros medios menores[2], en relación ás reivindicacións de base popular. E xa non digamos o activismo propagandístico en favor do Partido Popular, que utiliza a televisión e radio públicas de Galiza, RG e TVG, que máis que medios públicos e independentes parecen un instrumento privado de propaganda do Partido Popular.

Pola boca morre o peixe.

        Fixéronme rir (por non chorar) as declaración dun suxeito xerifalte da atención primaria na área de xestión sanitaria de Vigo e comarca cando nun medio radiofónico vigués (no que abundan "entrevistas" e reportaxes a membros da Xunta de Galiza e directivos de servizos públicos da administración galega en desmantelamento e privatización) afirmaba que se notaba un descenso no número de consultas na Atención Primaria. Achacaba, ese espelido personaxe, este descenso a que desde a pandemia o número de consultas telefónicas descendera. Claro que o xornalista responsable da "entrevista" estivo calado coma un peto e pareceu conformarse coa resposta pese ás evidencias que mostra a situación sanitaria en todo o sur. Vigo incluído, da provincia de Pontevedra.

        Non podemos descartar que esa "entrevista" estivera destinada a contrarrestar o potencial éxito dunha manifestación que ía ter lugar en Moaña no domingo seguinte ao día da entrevista para reclamar solucións para a situación da sanidade pública nese concello. O certo é que hai moita xente que ten subscrito un seguro médico privado que lle permite acudir a consultas básicas na sanidade privada. Pólizas de seguro as máis das veces de moi baixa calidade que, na práctica, só cubren servizos a atencións sanitarias moi básicas; e que, por suposto, non cubre o gasto farmacéutico. É unha forma máis de negarlle á cidadanía a atención médica pública e de dirixir a esas persoas e á sociedade cara a unha sanidade privatizada. E, amais, uns seguros que non todo o mundo está en situación de poder contratar, por moi baixo que sexa o seu custo e polo esforzo que pode supoñer ter que pagar a medicación prescripta. Un elemento máis, a privatización da sanidade, que contribúe ao aumento das diferencias sociais e dos dereitos básicos na sociedade, xunto coa privatización da atención ás persoas dependentes e da privatización do ensino.

As cousas do noso flamante e demagogo Conselleiro de Sanidade

        O Conselleiro de Sanidade da Xunta de Galiza nunhas declaracións cheas de demagoxia e inexactitudes feitas nunha entrevista realizada o pasado domingo 3 de decembro en Radio Galicia di que “a falla de profesionais da medicina que estamos a sufrir os cidadáns de Galiza é culpa do Goberno Central”. Mais por moito que tente de sacudirse a caspa que o invade, esta segue a estar pegada ao seu corpo. É un retrógrado social afecto ás políticas máis casposas do Partido Popular na Galiza; e iso non se pode disimular. Como tampouco pode disimular que as políticas que desde a Xunta de Galicia, e da consellería da que é titular, os maiores e prioritarios beneficiarios que ten son as empresas de sanidade privada, as aseguradoras de saúde e as grandes compañías farmacéuticas; e que os grandes prexudicados son a inmensa maioría da cidadanía da Galiza, sobre todo as persoas que teñen menor capacidade económica.

        En todo caso, algún voceiro de SOS-Sanidade Pública fixo unhas declaracións (radiadas na mesma emisora que se realizou a entrevista con Comesaña) na que categoricamente e coa lexislación na man desmentía as declaracións de culpabilidade atribuídas polo ese señor Conselleiro de Sanidade ao Goberno Central sobre a situación sanitaria da Galiza. SOS-Sanidade Pública declaraba: “Médicos hai; porque se presentaron 350 [en referencia ás prazas que recentemente convocou a Xunta]; médicos hai só que as condicións laborais, os salarios que se pagan, a inestabilidade que se produce e a ineptitude por parte da administración en organizar os profesionais que ten, levan a que ninguén quera unha prazas que son cun salario moi baixo. [···] É unha falacia dicir que 'Madrid, Madrid, Madrid,...' cando é falso. Primeiro porque [as prazas de médico] se poden convocar desde aquí; as transferencias están todas en sanidade, inluso as de convocar persoal. Segundo, porque Madrid non é responsable de nada porque as prazas que manda son as prazas que solicitan as comunidades autónomas.” E como di a pancarta da foto que encabeza este artigo "COA NOSA SAÚDE NON SE XOGA". Mais o Partido Popular ten claro que quer privatizar o sistema sanitario público; xa levan anos facéndoo na Galiza (e tamén no resto do Estado).

       

        Na Galiza, a carreira pola privatización empezou co duro ataque á sanidade pública baixo a presidencia de Núñez Feijóo, que coma primeira actuación tivo a  privatización do Hospital Público Álvaro Cunqueiro (daquela en construción) que trouxo coma consecuencia un endebedamento do erario público de Galiza coa empresa que xestiona o inmoble para moitos anos, diminuíndo o número de prazas previstas no primeiro proxecto público, diminuíndo, tamén, as prazas hospitalarias dispoñibles na área de saúde de Vigo, e reforzando o convenio coa empresa privada de saúde POVISA para a atención a numerosos afiliados do SERGAS (empresa propiedade hoxe dunha multinacional da saúde francesa –que como tal o obxectivo primordial e ao que se supedita todo o demais é a obtención do máximo beneficio-  á que foi traspasada por Ribera Salud, empresa que, previamente, adquiriu POVISA a os seus primeiros propietarios). E a partir de aí a cousa seguíu desmantelendo e esnaquizando ata acadar a situación que hoxe temos na sanidade galega. E non van parar se os cidadáns e as cidadáns non llo impedimos. Porque xa o fixeron en Madrid, onde teñen a sanidade pública esnaquizada e onde non disimulan para nada o seu tratamento de favor para con os negocios da sanidade privada; tamén o fixeron en Valencia cando gobernaron e vano seguir a facer agora que volven a gobernar en alianza cun partido aínda máis ultra ca eles; igualmente empezan a facelo de forma descarada en Andalucía, onde (como denuncia unha chirigota gaditana cuxo video poño de seguido) o desmantelamento da sanidade pública e a utilización dos medios de información de titularidade pública para ocultar ou desinformar á poboación é constante; igual que na Galiza. E como fan alí onde poñen as súas porcas garras.

O futuro da nosa saúde e dunha atención médica en condicións está en xogo

        E non podemos deixarlles que rematen o traballo de esnaquizar a nosa sanidade. Non basta con ter médico (como eses tentan que creamos); debemos ter un médico e unha atención médica que non estea supeditada a uns obxectivos de beneficios dunha compañía privada de saúde, nin dos dunha compañía aseguradora nin dos dunha multinacional farmacéutica. Debemos esixir ter unha atención médica supeditada a unha boa prestación do servizo, supeditada á mellorar a saúde dos doentes e a prevención das doenzas; e a minorizar ao traveso deste servizo un menor gasto en medicamentos para as administracións e para os doentes, así como evitar que a cidadanía teña que costear un seguro privado placebo para sentirse segura.

        Parece que teremos en febreiro unha ocasión inmellorable para procurar un goberno galego que remate coa situación que actualmente padece a nosa sanidade. Todo da a entender que será nese mes cando teñamos novas eleccións autonómicas que nos permitan mudar as maioría de goberno na Galiza, que nos permitan botar fora do goberno galego ao Partido Popular.

        Non é que todas as propostas alternativas teñan a sanidade 100% pública como unha das súas metas, pero tampouco son ás estafas á cidadanía que o Partido Popular practica ao respecto da sanidade.

        Ser conscientes de que, se somos quen de botalos, refacer e mellorar toda a desfeita na sanidade pública que eses servidores activos dos empresarios xeraron ao longo de todos estes anos nos que gobernaron para uns poucos ricos, vai levar máis de catro anos. É moito o que hai que facer: primeiro reconstruír, e despois mellorar, equipar, modernizar e dotar de persoal. E iso leva tempo. Amais haberá que esperar que moitos dos actuais beneficiarios da política sanitaria do Partido Popular non se van resignar e van recorrer aos tribunais para tentar de anular o que maioritariamente a cidadanía demande. Sabemos dos intentos de empresas de utilización dos tribunais para anular disposicións realizadas por administracións conforme ao que os cidadáns demandaron nas urnas (véxanse os multiples casos de Ada Colau acusada por fondos voitre diante da xudicatura e todas arquivadas posteriormente, que é un intento de lawfare, aínda que a algúns -normalmente a quen o practica ou o consinte- non lles guste a súa mención).

        E mentres as eleccións non chegan, non esquecer seguir a mobilizarse, difundir amplamente e como poidamos, e participar nas actividades convocadas polas distintas plataformas territoriais de defensa da sanidade pública. E nas convocadas a nivel galego pola Plataforma SOS Sanidade Pública. Non van saír na maioría da prensa, nin a súa convocatoria nin a súa realización (como moito nas edicións locais de alí onde se producen), pero iso non ter que desanimarnos.

        Defendamos unha sanidade pública e de calidade.

---

[1]  https://filiasefobias.blogspot.com/2023/01/a-sanidade-publica-galega-ten-un-cancro.html

 [2] https://filiasefobias.blogspot.com/2023/02/manifestacion-pola-sanidade-publica-do.html