FOISE A LUZ. VOLVERÁ A CLARIDADE?

 

            Antonte foise a luz. Eran preto das 12:30 horas do mediodía e, de súpeto, quedo sen luz na casa. Non era o regulador de potencia; tampouco diferencial algún dos que regulan o tráfico eléctrico pola casa. Era todo o edificio; e tamén os da contorna.

O primeiro que se me pasou pola cabeza foi protestar á empresa á que lle merco a enerxía e que forma parte do oligopolio eléctrico, sabedor de que nos últimos tempos en toda a área xeográfica local na que desenvolvo a miña vida temos cortes de corrente cada dous por tres (unha veces micro-cortes, outras veces máis largos dependendo das parroquias ou lugares onde acontezan). E así o fixen mediante o WhatsApp. Sabedor, por outra experiencia anterior, de que te remiten á empresa que lles subministra a eles a enerxía xa me cubrín indicándolle que eu a quen lle mercaba e pagaba a enerxía era a eles e que, polo tanto, eran eles os que me tiñan que resolver o problema. Pregunteille polo tempo de tardanza e se o asunto era debido, como os cortes precedentes, á falla dun mantemento adecuado das liñas de distribución. Durante un bo rato, e pola mensaxería instantánea (que ía sendo cada vez menos instantánea) estiven a pelexarme co robot que me atendía, chamándolle de todo a el máis aos seus propietarios porque nin me resolvía as dúbidas, nin me falaban no idioma no que eu lle transmitín as preguntas. Ao final acabei dirixíndome, ao través do robot, aos donos do mesmo dicíndolle que se deixaran de tanto robot e que contrataran persoas, “que xa estaba ben! Carallo”!

Eran Portugal e o Estado Español

Que va! Non era só a miña contorna a que non tiña luz. Eran todo o Estado Español e Portugal, segundo contou a miña compañeira ao chegares á casa polo que se falaba pola rúa. Neste caso, aquelo de “menos mal que nos queda Portugal” xa non valía.

Pouco a pouco foise caendo todo: internet deixou de funcionar, tamén cos “datos”; as emisoras de radio vía internet, só algunha... E o transistor sen baterías! E o teléfono móbil, ata aquel momento único medio de comunicación e información do que dispoñía, case no límite da carga de batería.

Xantamos frías as lentellas que tiñamos feito. Frías, xa que tendo todo eléctrico non puidemos quentalas (teño que cambiar a bombona do fornelo de cámping, por se volve facer falla).

A radio está sen pilas e hai que cargar o móbil. Isto último, ao non haber corrente eléctrica, só podo facelo desde o chisqueiro do coche; así que, como teño combustible bastante, vou ir cara a unha poboación próxima a mercar pilas e, de paso, cargo a batería do móbil.

Así o fixen. Chego a destino e o establecemento no que tiña pensado mercar as pilas non estaba en funcionamento, que non podían cobrar porque as rexistradoras non funcionaban. Toda maquinaria e TPVs eléctricos. Seica que pola tarde tamén pecharon todos os supermercados, aínda que algún parece ser que obrigou ao seu persoal a cumprir todo o seu horario de traballo no interior (non teño contrastada esta información, senón poría o nome do establecemento que cometeu tal ilegalidade). Así que funme cara a un “chino”, onde despois de agardar unha numerosa cola de xente (que mercaba tal cantidade de pilas, transistores, candeas, lanternas, etc., que parecía que se ía rematar o mundo) por fin puiden mercar pilas para o meu radio transistor. Por suposto que nada de pagar con tarxeta; os terminais de cobro electrónico non funcionan sen electricidade.

Xa podo estar informado de como vai a cousa

Volvendo cara á casa, pola radio do coche me informo de que en zonas de Euskadi e de Andalucía xa empeza a haber enerxía eléctrica e que a estimación de que volva a todo o Estado é de entre seis e 24 horas desde o comezo.

Tamén me informo pola radio do coche que aqueles establecementos de alimentación que permanecen abertos van tendo esgotados a auga, o pan e o pan de molde, (outra vez) o papel hixiénico,...  Informan de que moitos compradores levan montóns de paquetes de pan de molde e auga, mentres que outros, por estar esgotados, teñen que saír sen estes produtos. Leo no día de onte no xornal “Público” que en Madrid houbo pelexas por subirse a un autobús. Solidariedade española e comportamento exemplar, que dicían as emisoras onte.

Chegando á casa coloco ás pilas e poño a radio, xa con media carga de batería do móbil. E sigo a informarme do que estaba acontecendo, das perspectivas oficiais, do descoñecemento das causas e dos bulos que xa empezan a circular polas redes (a maioría procedentes de terraplanistas e de xentalla fascista, como Alvise ou Abascal e outros polo estilo, que pretenden aproveitarse da situación para lucrarse dos cordeiros sen cerebro que os seguen).

Xa na casa, case tres horas máis tarde recibo unha mensaxe (afortunadamente posto por unha persoa e non polo puto robot) da miña subministradora desculpándose pola tardanza e desviando a responsabilidade do apagamento á Red Eléctrica Española.

Incomunicados e nas súas mans

Xa as antenas de distribución do sinal da telefonía móbil e da internet deben estar a quedar sen enerxía. Xa todo o cibernético falla. Estamos totalmente incomunicados co exterior; só podemos recibir información radiofónica por radio-transistores, pero non comunicarnos por iniciativa propia agás, di a lectura do móbil, con emerxencias. Ata os teléfonos fixos, que maioritariamente funcionan ao través de IP e que precisan dun router enganchado á rede eléctrica para funcionar. Isto antes non pasaba; cos teléfonos analóxicos ou rebentaba a central telefónica ou por moita electricidade que faltara podiamos recorrer a eles para falar coa familia ou con quen quixeramos. Na actualidade estamos totalmente a mercede dos mercaderes  que xestionan o que debería xestionar a administración pública; nas mans dos oligopolios de todo tipo. E iso é algo contra o que nos temos que rebelar, que temos que cambiar dunha forma ou doutra. Non podemos deixar o futuro da humanidade nas mans da oligarquía.

Que está a ocorrer?

Polas comparecencias feitas polo Presidente do Goberno e a forma que tiñan as súas expresións cando manifestaba o descoñecemento do goberno das causas que propiciaron o apagamento, puiden intuír (acostumado a “ler entre liñas” durante os moitos anos de ditadura franquista que tiven que sufrir) que a causa, aínda que grave polos seus efectos, non era debida a “un ataque ruso” ou a un “ataque de hackers”, que eran dúas das hipóteses que circulaban polas emisoras radiofónicas nos primeiros momentos da crise, sobre todo a segunda.

Os imbéciles que se resisten a crer, ou que o negan, por intereses económicos e/ou políticos, a existencia do cambio climático, a pesares de que todas as evidencias científicas que o avalan, aventuran que é polo “exceso de enerxía” (din eles) procedente de fontes renovables no achegamento de enerxía ás redes onde reside a orixe do problema.

O papahostias de Núñez Feijóo lucíndose, coma sempre que abre a boca. Fala de que o que se necesita son centrais nucleares para que isto non ocorra. Dio un home que foi á Universidade; claro que pasar por ela non debeu pasar; máis ben a Universidade debeu pasarlle por riba (como diría o meu amigo Felipe). A súa incultura provoca arrepíos con só pensar que ese suxeito pode chegar a ser presidente do goberno estatal. Como é posible que ese home non saiba que as centrais nucleares precisan grandes cantidades de enerxía eléctrica para poder refrixerar de forma continuada os seus reactores? E que esa cantidade de enerxía élle subministrada, na actualidade, desde outras fontes de xeración de enerxía máis limpa, menos contaminante e menos perigosa? A súa posición colócao no mesmo campo que os negacionistas do cambio climático (e o mesmo podemos dicir de xentes coma Ayuso ou Tellado coas súas estupideces superlativas sobre o tema, pero desta xente non se pode esperar máis, coma do seu xefe de filas teórico). Afortunadamente hai moi poucas centrais nucleares en funcionamento no Estado Español porque se así non fora poderiamos estar diante dun problema monumental. De feito unha das primeiras cousas que se fixo a medida que se ía recuperando o subministro eléctrico na Península foi o de desviar grandes cantidades de enerxía cara ás nucleares para que se arrefriaran os seus reactores; e foi esta unha das causas de que a cidadanía de a pe de certas áreas xeográficas do Estado Español tardara tanto en poder dispoñer de enerxía eléctrica.

A xefa de Red Eléctrica Española (REE) nega a responsabilidade da empresa no corte do subministro; o Goberno insinúa que as responsabilidades poden vir por aí e polo oligopolio eléctrico, pero que “non se descarta ningunha outra opción” mentres non se determinen con exactitude as causas da caída da subministración eléctrica; o goberno de Portugal descarta calquera tipo de ataque cibernético e pon o seu punto de mira en España (é dicir, en REE); Francia nega que a orixe do corte sexa da enerxía que desde ese país se exporta cara á Península Ibérica; un xuíz da Audiencia Nacional abre unha investigación para determinar se houbo un ataque de “terrorismo informático”.

Outra das intervencións “afortunadas” foi a de José Mª Aznar (e tamén a de Feijóo no mesmo senso) no aquelarre do PP Europeo que tivo lugar hoxe en Valencia (onde, por certo, a señora Van de Leyen fotografouse con Mazón; parece como se esa señora tivera debilidade por saír nas fotos con sinistros personaxes ou con criminais de guerra como Netanyahu). Pero ao que iamos: Aznar criticou ao goberno español por non saber xestionar unha crise, acusandóo de ocultar a verdade á cidadanía. Vos lembrades da xestión dos atentados do 11-M en Madrid nos que ese suxeito e os seus ministros do Partido Popular estiveron mentindo reiteradamente á poboación sobre a autoría dos atentados? E da xestión da crise do Prestige? Ou as mentiras do seu goberno sobre o accidente do Yakolev no que pereceron moitos militares españois que estiveran destinados en Afganistán? E da brillante xestión feita pola Generalitat Valenciá nas mans do PP, presidida por Mazón, da DINA (depresión illada en niveis altos) da que agora se cumpren seis meses?

E con isto non quero salvar ao goberno PSOE-SUMAR das súas posibles responsabilidades no evento. Non tanto por actuacións mal feitas como por falla de vixilancia do estado das redes de distribución eléctrica, tanto as dependentes de REE como as dependentes das operadoras privadas.   

Daqueles pos, estes lodos

Fora o que fora, o caso é que a día de hoxe non sabemos nada sobre as causas do apagamento. Pero o que si sabemos é que hai responsables; que iso non debería ter pasado e que ninguén previu que puidera pasar. Non sabemos, sequera se o saben e o están tapando porque poden estar en xogo intereses de xente moi poderosa. Veremos como segue a suposta investigación.

O que si hai que deixar patente é que por disposición legal do primeiro goberno español presidido por Aznar o servizo de distribución de enerxía eléctrica deixou de ser considerado servizo estratéxico e controlado polo Estado para pasar a ser, unicamente, servizo esencial susceptible de estar nas mans privadas. Foi o inicio da “liberalización” do sector enerxético español no que os organismos e empresas estatais do sector perderon o seu carácter de beneficios ao país e foron postos nas mans privadas para a xeneración de lucro privado; privatizouse a Rede Electrica Española, agora parte de Redeia, empresa participada nun 20% pola SEPI e na que teñen participacións significativas Amancio Ortega e o fondo voitre Blackrock Inc. Esta privatización do sector eléctrico foi continuada durante a presidencia de Rodríguez Zapatero coa venda da Empresa Nacional de Electricidad, S.A. (ENDESA) hoxe nas mans de ENEL (empresa pública italiana de electricidade).

 Como pasou cos ferrocarrís ingleses privatizados por Thacher, tamén no sistema eléctrico español deixouse da facer un mantemento adecuado das redes de distribución de enerxía para priorizar os beneficios empresariais sobre a utilidade e bo estado dun servizo esencial para o conxunto do país, cousa que se empezou a notar hai poucos anos cos cortes e microcortes de enerxía eléctrica de carácter local, como os acontecidos no lugar no que eu resido.

Tendo todo isto en conta, eu estou convencido de que o apagamento eléctrico sufrido en todo o Estado Español e Portugal veu determinado pola falla dun mantemento adecuado da rede de distribución de enerxía. Que a situación da distribución de enerxía eléctrica no Estado Español é un sistema velenoso para a cidadanía; que non pode estar un servizo esencial para a vida nas mans dun oligopolio como é o eléctrico. E que ten que volver a ter carácter de servizo estratéxico e estar nas mans do Estado. De igual forma hai que proceder coas telecomunicacións.

Curiosidades da Galiza.

É indignante e curioso que mentres que o no noso país produce máis enerxía eléctrica da que consumimos fora Galiza dos últimos en recibir enerxía eléctrica. Agás a cidade de Ourense, o resto da Galiza foi das últimas áreas xeográficas do Estado en dispoñer de enerxía eléctrica. Ás 11:00 horas de onte aínda había núcleos de poboación na provincia de Pontevedra que non dispoñían de electricidade. E as zonas afortunadas puideron iluminar os seus fogares e as súas rúas a partires das 5:00 horas da mañá.

Cacho cabreo pilleime eu sobre as dez e media ou once da noite do luns 28 cando escoito na radio que en Galapagar e en Las Rozas (concellos de Madrid onde reside a “xente guapa”) xa dispoñían de electricidade mentres nós estabamos a escuras. E non é por envexa, senón porque non é xusto que unha rexión que non produce nin o 0,75 por cento da enerxía eléctrica que consume dispoña da mesma antes que unha nación que produce máis corrente eléctrica da que consume (e, por riba, de fontes renovábeis); e unha nación que por riba ten que tivo que aturar que remataran cos seus ríos e coas súas zonas agrícolas máis ricas e que na actualidade pretenden sementala aínda con máis muíños de vento dos que xa ten a costa das súas augas subterráneas, das súas aldeas e dos seus montes comunais.

Outra das cousas curiosas é a renuncia da Xunta de Galiza, presidida por Ruada e dominada polo Partido Popular, a xestionar a crise no noso territorio, poñendo nas mans do Estado central a xestión da mesma. E digo curioso porque o señor Rueda e os seus secuaces non fan máis que queixarse de que o Goberno non lles deixa facer nada, que todo o torpedean. Claro que o único que o Partido Popular demanda é aquilo que lle permite manexar os cartos ao seu antollo ou facer concesións a quen eles estimen oportuno (Altri, costas, minería contaminante, acuicultura,...). Mira que devolver cartos que ían destinados a reforzar a educación pública! Se puideran facer con eles o que quixeran non os devolverían, daríanllos ás escolas e colexios privados, seguramente.

De todas formas, e sendo práctico, visto o ocorrido coa catástrofe do Prestige, e tendo en conta que cando hai avisos meteorolóxicos de previsións de temporais fortes ou nevadas abundantes son tan incompetentes que delegan nas mans das direccións das escolas e institutos a toma de medidas, mellor non deixar nas súas mans as situacións de crise ou emerxencia. Se foran outros quen gobernaran sería distinto.

        Pero o de Rueda é patético. Pasou de agradecer ao goberno a súa colaboración e a súa eficacia na xestión da crise a mercar o discurso de Tellado e de Feijóo para criticar ao goberno central. Eu vivo na Galiza, pero se o fixera noutra parte do Estado ou do mundo, cada vez que estes personaxes abren a boca, sentiría vergoña allea.

Seguen a roubarme. ...E fano coa lei na man !

     Teño escrito, en artigos anteriores, sobre o que eu denomino "roubos consentidos". E sigo a ter esa mesma sensación de que me están a roubar e de que isto é posible por dous motivos: unha, as ansias de certos directivos empresariais de que medren os seus ingresos dunha forma legal pero ilexítima e a costa do que sexa; e a outra, porque quen pode limitar eses roubos utilizando o seu poder normativo non utiliza esa capacidade lexislativa que ten para facelo. Loxicamente, unha e outra actitude parecen ter unha motivación clara de beneficio individual aínda a costa de provocar o sufrimento de maiorías.

      E por que penso que me están a roubar? A esta cuestión vou tentar de respostar co meu caso particular e referido ao consumo de enerxía eléctrica que, directamente, é o que máis me afecta. Aínda que non podo esquecer que a especulación dos combustibles sólidos que encarecen os custos do transporte, os prezos do gas natural, as marxes das comercializadoras de produtos alimentarios en fresco, ...e outras moitas outras explotadoras que empobrecen a produtores directos e a consumidores para beneficiar a grandes empresarios sen que ningún dos que teñen capacidade normativa tomen cartas no asunto. Uns, os do partido popular europeo, porque directamente os seus beneficiados son as súas fontes de financiamento e aqueles cuxos intereses representan. Outros, os socialdemócratas de Europa (ai, se Olof Palme puidera erguer a cabeza!), porque aspiran a competir cos anteriores no mesmo terreo. E os fascistas europeos porque seguen a crer ser os que deben beneficiarse por estar convencidos de que o que hoxe son os "ladróns consentidos" ten moito que ver con o que os seus antecesores nazi-fascistas (Hitler, Franco, Mussolini, Petain,...) dos diversos países europeos contribuíron a agrandar o seu poder; e non lles falta razón xa que a contribución dos seus antecesores ideolóxicos foi criminalmente moi activa e decisiva.

     Eu son vítima dunha comercializadora de enerxía eléctrica concreta; das que forman parte do chamado "oligopolio da enerxía"; compañía da que non vou dicir o seu nome, pero que podería ser calquera das que forman parte dese grupo de empresas ligadas estreitamente coas produtoras, que son as que nas subastas marcan os prezos da enerxía eléctrica que pequenos consumidores e empresas utilizamos, amais de ser as empresas que dominan (con permiso das autoridades europeas e de cada país) de forma inmisericorde os mercados. Aclarar que eu estou subscrito á tarifa PVPC, porque poñerse nunha do chamado mercado libre aínda me sairía máis cara; e iso por moito caramelo cos que as eléctricas aderecen as súas ofertas. Ao final acabas pagando o mesmo ou máis, por moito mes gratis que te ofrezan, porque te rebaixen unha hora ou un día de luz ou porque todos os domingos te desperten coa música dun mariachi ; os euros a 60 céntimos non existen.

      Esta situación de sentirme roubado empecei a sentila desde que se empezou a aplicar a nova tarifa eléctrica marxinalista aprobada pola Comisión Europea e respaldada polo Consello Europeo e que foi aplicada no Estado Español a partires do 1º de xuño de 2021. Tarifa eléctrica que se ven mostrando desde os seus inicios coma unha verdadeira tomadura de pelo e unha estafa para o conxunto dos consumidores. Empezando xa polos denominados períodos "val", "chan" e "punta", supostamente de menor a maior custo, respectivamente. Se observamos con detenimento isto dos "períodos de consumo" veremos que  é unha verdadeira entelequia semántica e un anzó para incautos que os gobernos utilizaron para "vender" o novo sistema tarifario: podes perfectamente poñer a lavadora para as 6:00 horas da mañá e foderlle a noite aos teus veciños para tentar que che saia máis barato o lavado, cando ao mellor se a puxeras ás tres da tarde o custo do mesmo lavado sería menor. É dicir: iso do prezo dos períodos é unha tomadura de pelo total. Podemos velo dunha forma clara na seguinte gráfica dos prezos correspondentes ao 10 de marzo pasado, cuxa fonte é ESIOS, unha páxina da Red Eléctrica Española, onde podemos ver que durante toda a xornada o prezo está por riba dos 40 céntimos por kilowatio e que o prezo ás seis da mañá (hora chan, na teoría) é máis cara que á unha da tarde (hora punta, na teoría).

      

O meu equipamento eléctrico.

       No meu caso, dicir que eu teño unha vivenda equipada electricamente dentro da normalidade. Os meus consumos eléctricos proveñen fundamentalmente dunha placa vitrocerámica, un forno, un micro-ondas, un frigorífico, un termo de auga eléctrico, un conxelador e cinco radiadores de "calor azul" (dous pequenos e tres medianos) que rara vez se encenden todos, e este ano menos, e un televisor. E o computador para ler a prensa, escoitar música e dar a vara a quen queira ler este espazo.

Os meus custos medios por Kw/h consumido nos anos 2020 e 2021.

     Para o cálculo deste dato teño en conta todos os conceptos que forman parte do custo total que conforman o que a min me custa a electricidade: cotas de potencia, custo do consumo e asociados, e impostos que se establecen sobre os distintos conceptos. É dicir, a totalidade da factura, que é o que realmente eu pago.

     Como se pode ver na seguinte táboa, que representa a evolución meus custos medios por kilowatio/hora consumido, a evolución das variacións interanuais dos prezos mes a mes e as variacións porcentuais mensuais durante o ano 2021 do custe que soporto polo concepto de consumo eléctrico.

    Como podemos ver na táboa, no ano 2021, aínda que o custe medio de cada Kw por hora consumido foi aumentando paulatinamente mes a mes, foi a partires do mes de xuño dese ano onde xa se disparou sen baixar dos 0,22 euros.

    En termos interanuais, comparando o mesmo mes dos distintos anos 2020 e 2021, podemos observar que xa no mes de abril de 2021 o aumento interanual do custo medio total foi do 71,4% respecto ao mesmo mes do ano anterior. Pero incluso a partires da rebaixa ao 10% do IVE e da rebaixa do imposto sobre a electricidade no mes de setembro de 2021 o aumento interanual mensual do custo medio total que me supuxo a electricidade elevouse dunha forma esaxerada, como se pode ver na táboa, acadando no mes de decembro de 2021 unha suba interanual do 744,6% do custo medio total sobre o mesmo mes do ano anterior. Afortunadamente nese ano 2021 o mes de decembro foi menos frío, que se houbera que poñer a calefacción o mesmo tempo que no ano 2020 a factura mensual eléctrica sairíame por case 1.700,00 euros; e xa non quero pensar o que sería o mes de xaneiro e febreiro. Afortunadamente, como veremos no análise do consumo, este foi menor debido á menor uso da calefacción. (Como podemos observar non fan falla as tonterías do Borrel nin da Botín para tirar menos da calefacción -iso queda para eles, que poden escoller- xa que outras persoas non temos máis remedio que axustarnos ás nosas dispoñibilidades económicas).

    Mais seguindo co que estabamos, a min o custo medio total anual do ano 2021 aumentoume un 360% sobre o do ano 2020 con redución de impostos incluídos, o cal é un verdadeiro escándalo.

    Se observamos a curva de custos medios comparados de cada mes dos anos 2020 e 2021, obtemos o seguinte gráfico:

    Observando o gráfico coido que sobran palabras para describir aos directivos e membros de órganos reitores das compañías eléctricas, así como a aqueles que teñen a capacidade normativa para actuar en defensa e amparo da cidadanía protexéndoa de abusos. Aínda que máis adiante, posiblemente, si o farei.

Os meus consumos nos dous últimos anos.

    Antes de nada, unha aclaración: non vai ir aquí un cómputo real dos kilowatios-hora consumidos por min nos anos 2020 e 2021. Para preservar o meu consumo da curiosidade que poden ter múltiples persoas relativicei os datos, poñendo como base de partida o mes de xaneiro de 2020 (primeiro mes considerado no estudo); de aí o valor 100% do consumo de ese mes, que para nada modifica a relación entre consumo e custo.

    Considerando esa salvedade, podemos ver na taboa que segue os meus consumos dos anos 2020 e 2021:

     Podemos observar que, agás nos meses de xaneiro e agosto do ano 2021, o consumo foi significativamente menor en todos os demais meses do ano, sendo significativo o descenso no último trimestre do ano 2021.

    E como xa temos visto antes o custo medio total de cada Kw-hora consumido foi aumentando paulatinamente a partires do mes de abril de 2021, acadando cotas totalmente indecentes a partires do mes de setembro pese á diminución dos importos que gravan a enerxía e o consumo.

    Esta é a gráfica que nos compara o meu consumo eléctrico dos distintos meses dos anos 2020 e 2021:

    Pese a ter rebaixado o meu consumo eléctrico do ano 2021 nun 20,05% sobre o ano anterior, o custo medio pagado por cada kilowatio-hora aumentou nun 81,57%. E o custo total que me supuxo aumentou nun 45,16%. Un roubo de luba branca realizado con permiso da autoridade correspondente.

En que direccións evolucionaron consumo e custe?

    Aínda que visto o anterior podemos facernos xa unha idea de cal foi a grande diverxencia entre consumo e custo medio do kilowatio-hora, se o poñemos nun cadro e nun gráfico pode ficar maís clara a diverxencia que mes a mes se foi producindo entre a variación relativa do consumo e a variación relativa do custo medio entre os anos 2020 e 2021.

    Taboa na que se aprecia perfectamente como diverxen nos distintos meses o consumo realizado e o custo medio do Kw-hora consumido. Mentres que o consumo se rebaixa en oito dos doce meses que ten o ano, o custo medio do Kw-hora só ten unha rebaixa significativa no mes de febreiro de 2021; o resto dos meses o aumento do custo é moi considerable. 

    Graficamente, os mínimos mes a mes, do consumo e os máximos do custo medio dános unha visión máis clara desa diverxencia:

    Como poderán observar polo anteriormente exposto non é nada raro que cada mes, cando chega a factura da luz, sinta que me están roubando. E que pense ser vítima dunha estafa organizada entre as institucións públicas que teñen capacidade para trocar esta situación e os directivos e órganos reitores das compañías eléctricas. Situación da que son prexudicados millóns de persoas residentes na Unión Europea, consumidoras e empresas.

"La culpa es del cha-cha-cha".

    Máis ou menos, que a culpa é do cha-cha-cha é o que nos veñen dicindo gobernantes e as comercializadoras de electricidade. Pelotas fora e os que teñen a culpa son os demais.

    Pero non, a culpa é de quen creou e aprobou o sistema de fixación de prezos da electricidade e das empresas que a comercializan por xunto. Os primeiros son os membros da Comisión Europea e os membros do Consello Europeo que deron o visto e prace ao sistema marxinalista de fixación de prezos; e os segundos os membros do oligopolio que domina o sector enerxético. 

    Un exemplo de prezos.    

En que consiste o sistema marxinalista de fixación de prezos? Imos describilo de forma resumida cun exemplo. Imaxínese que vostede é un despreciable suxeito que vende electricidade e que vai ao mercado onde esta véndese por xunto a adquirila para despois venderlla á súa comercializadora que a distribuirá á súa clientela, formada por consumidores domésticos e empresas retallistas. Nese mercado por xunto, vostede adquire o 98 Megawats (MW) da electricidade que necesita para cubrir a súa demanda a un prezo de 90 euros por MW; pero para completar a súa demanda ten que mercar 2 MW a maiores, e faino por 420 euros/MW que foi o último prezo da subasta. Realmente a vostede a totalidade da enerxía eléctrica adquirida saiulle a 96,60 euros por MW ou, o que é o mesmo, a 0,9660 euros por Kilowatio/hora (Kw/h). Pero a lei creada pola Comisión Europea permítelle vendela ao último prezo da subasta, é dicir, a 420 euros MW. Isto é: pode obter vostede un beneficio de 32.340 euros, é dicir do 334,78 %. E iso, sendo un indecente e despreciable suxeito, é o que vostede faría amparándose na lei.

    A isto habería que engadirlle os impostos e as peaxes que forman parte do custo total do consumo eléctrico.

De produtores-subastadores e comercializadores de electricidade. 

    Os mercados da enerxía, e entre eles o da electricidade, como todo o mundo debera saber e como xa se ten demostrado en numerosas ocasións por autores de diversa procedencia e ideoloxía, son mercados onde actúan moi poucas empresas e onde hai millóns de consumidores. Precisamente por mor desa condición, por ser un ben de primeira necesidade para o desenvolvemento vital e por mor de estar encadrado nun sistema económico no que impera o principio do máximo beneficio privado (e máis desde que a produción de enerxía pasou de ser considerado legalmente como "estratéxico" a ser considerado como "esencial") o mercado da electricidade é un mercado no que o abuso dos oferentes cara aos demandantes e os pactos entre as empresas para condicionar distintos aspectos do mercado é factible se nel non hai unha intervención decidida por parte dos poderes públicos de cara a protexer aos demandantes contra potenciais abusos. E no caso do mercado eléctrico europeo parece que esa necesaria intervención e regulamentación non só non existe, senón que a existente facilita os abusos por parte da oferta.

    Outro aspecto, tamén coñecido, denunciado e divulgado é a relación entre a maioría das empresas que comercializan a electricidade e as empresas produtoras, é dicir, entre as que a venden aos consumidores finais e as que xeneran e producen a enerxía, é unha relación directa. Agás unhas poucas pequenas comercializadoras e cooperativas alternativas que só venden electricidade procedente de fontes ecolóxicas, a meirande parte das comercializadoras eléctricas están ligadas a empresas matrices que forman parte do oligopolio eléctrico. Isto significa que non é so o mercado da produción, senón tamén o da distribución o que está controlado polo oligopolio da enerxía.

    Non nos estrañemos, tampouco, das actuacións das empresas eléctricas e da falta de principios que teñen amosado nas súas actuacións. Sen ir máis lonxe no tempo, so temos que lembrar as denuncias do pasado outono de baleirado de encoros sen un motivo xustificado por parte dalgunhas eléctricas. E se tiveramos que voltar á historia pretérita, poderiamos empezar polas actuación de FENOSA e os seus propietarios na Galiza en connivencia co corrupto réxime franquista; e así todas e cada unha das actuais grandes empresas do oligopolio eléctrico.

    E xa non nos imos parar aquí a falar dos que venden o gas natural ás empresas eléctricas para a xeneración de enerxía eléctrica no ciclo combinado. O que si hai que deixar claro é que tamén forman parte do oligopolio da enerxía e que para nada me extranaría que neste ámbito se poideran producir acordos destinados a incidir no mercado eléctrico.

    Quen resulta beneficiado deste sistema de prezos eléctricos?

    Os primeiros beneficiados son os directivos das empresas que conforman o oligopolio eléctrico. Normalmente as súas retribucións adoitan estar ligadas á consecución de obxectivos e beneficios. E a consecución de altos beneficios e outros obxectivos significa recompensas económicas para eses directivos a través de bonus, stock-options, agasallos de recompensa, etc. Evidentemente, o poder fixar prezos de venda ao prezo da última entrada se esta é a máis cara resúltalles beneficioso. E non é que teñan que fixar o prezo máis caro, senón que poden facelo porque a lexislación o permite e porque iso significa maiores beneficios; perfectamente podería fixar o prezo cun marxe razonable de beneficio se a súa base fora o prezo medio de adquisición de cada MW, pero iso non lles sería rendible persoalmente; non poderían acumular e acumular ata apodrecer afogados en cartos e propiedades; e o benestar do conxunto da poboación parece darlle o mesmo. Non son todos iguais, pero si a maioría polo que se ve.

    Pero tamén os órganos reitores desas empresas teñen moito que dicir. Son os consellos de administración os que determinan a política xeral das sociedades; os que poden condicionar as actuacións dos directivos sobre calquera dos aspectos de xestión das empresas (prezos dos produtos, políticas de persoal, políticas de seguridade e hixiene, instalacións e centros de distribución,etc.). Por iso eles tamén son culpables e cómplices necesarios da fixación dos prezos da electricidade. E en numerosos consellos de administración das empresas do oligopolio, polo menos nas empresas domiciliadas en España, hai numerosos ex-ministros, ex-ministras e ex-presidentes de gobernos do Estado presididos tanto polo Partido Popular como polo PSOE; e incluso hai algún que ten formado parte da Comisión Europea. Eles e elas tamén se benefician. Estes tamén saen beneficiados

    Conforme nos órganos reitores das empresas eléctricas con actividade no Estado Español hai ex-políticos que exerceron postos públicos de responsabilidade na ordenación do sector eléctrico, temos que supoñer que o mesmo pasa noutros países da Unión Europea cos seus políticos. Unha práctica cuestionable pero que aí está.

    Logo, as únicas persoas beneficiadas pola actual política de fixación dos prezos da enerxía eléctrica son os directivos desas empresas, os seus accionistas maioritarios, os membros dos seus consellos de administración e os políticos aspirantes a traspasar unha porta xiratoria que lles leve a acadar unha poltrona nunha empresa do sector ou dalgunha outra asociada.

 Por que, de súpeto, o sábado pasado baixaron os prezos?

     E hoxe seguen a baixar. Parece que alguén veulle as orellas ao lobo. Os prezos de xeración de enerxía eléctrica seguen o seu curso; din que a participación da electricidade xerada polo ciclo combinado segue a ser partícipe a mesma que antes, mais os prezos modéranse, aínda que seguen altos, e a tomadura de pelo dos períodos de consumo segue a ser a mesma (hoxe, por exemplo o Kw/h menos caro o das 4:00 horas é de 14:00 a 16:00 horas).

    En días anteriores, coa escusa da invasión rusa de Ucraína, o prezo eléctrico púxose polas nubes. Un verdadeiro atraco, pois España non depende para nada do gas natural ruso, cousa que se deixou clara desde un primeiro momento, polo que non hai escusa para o atropelo ao que fomos sometidos. Foi a avaricia dos impresentables e desvergonzados directivos eléctricos, que aproveitaron as desgrazas alleas para "metérnola dobrada" ao través dos prezos. Lixo.

    A cidadanía empezamos a estar máis que fartos desa tropa de estirados de colo branco. E non me cabe a máis mínima dúbida de que algun día, máis ou menos tarde, imos estoupar. 

    Ata os grandes empresarios se queixan dos prezos que os seus colegas eléctricos e da enerxía en xeral están a poñer aos seus produtos enerxéticos. E incluso gobernos de diferentes países da Unión Europea, dos que antes só saían verbas para desculpar aos estafadores da luz, están a dicirlle aos ínclitos membros da Comisión Europea que iso non pode ser, que hai que trocar o sistema de fixación dos prezos da enerxía eléctrica.

    En fin, ou rematan por vía lexislativa coa estafa da luz e doutros produtos enerxéticos e meten en cintura ás empresas do oligopolio da enerxía ou isto vai estoupar dun xeito descontrolado. E as voaduras descontroladas nunca foron boas, pois nunca se sabe cal vai ser o seu resultado.

Para rematar, algunha pregunta.

    Cando iniciei este artigo a miña intención era tocar o tema da enerxía e o seu prezo na Galiza mais por exceso de contidos vou pasar do tema. Pero o que si me saen son algúns interrogantes; entre eles estes: 

    1) Se na Galiza somos excedentarios na enerxía eléctrica que producimos e esta procede na súa totalidade de fontes renovable, por que temos que pagar tan alto prezo por ela? E por que temos que pagar peaxes como se a tiveramos que traer desde fora?; 

    2) Se somos excedentarios de enerxía, por que nos teñen que encher de eólicos o noso territorio hipotecando os usos dos terreos que arrodean eses eólicos, desvalorizando as nosas propiedades semi-rurais e escarallando un dos mellores valores que o noso país ten?; 

    3) Por que PSOE e Partido Popular néganse unha e outra vez a que Galiza poida ter unha tarifa eléctrica propia axustada á súa condición de produtora e ás súas necesidades? 

    Hai moitos máis interrogantes, pero quedámonos aí.