Mañá seremos moitas e moitos
cidadáns os que celebraremos o aniversario da proclamación da IIª República Española, datada no 14 de
abril de 1931. Nese día o conxunto da poboación das nacións e das rexións que
compoñían o Estado Español (ou a Hespaña, como gustaba Alfonso R. Castelao de
dicir) ao través dunha eleccións municipais decidiron que a xefatura do Estado
non podía quedar nas mans dunha persoa cuxo único mérito fora a de ser fillo ou
filla dun ou dunha alguén. E que todos os cargos políticos e de representación
de calquera institución do Estado deberían ser escollidos pola cidadanía ao
través dos seus votos.
Ese mesmo ano 1931, o 9 de
decembro, quedou aprobada polas Cortes Constituíntes a denominada Constitución
de la República Española, que garantía as ansias de liberdade do pobo das
Hespañas, dignificaba un estado máis igualitario e solidario, garantía o acceso
á educación e á cultura para todo o mundo sen distinción de clase ou condición,
na que se recoñecían as diferentes culturas e idiomas presentes no estado e se
facilitaba o autogoberno das nacións históricas integradas no Estado Español (Catalunya,
Galiza e Euskadi).
Non cabe dúbida que esa
constitución foi todo un avance dentro das máis avanzadas lexislacións
constitucionais europeas e que aínda hoxe, e en numerosos aspectos, podemos
considerala como a máis socialmente avanzada e participativa da Europa. E, por
suposto, a vixente Constitución Española de 1978, é un remedo de democracia (e
non só polo capítulo dedicado á monarquía) comparado coa aprobada no ano 1931.
Por desgracia, unha banda de
asasinos civis, militares e eclesiásticos que outorgaron mando ao xeneral Franco
iniciaron en xullo do ano 1936 un golpe de estado que rematou no ano 1939 coa vitoria
militar dos insurxentes e a derrogación da constitución republicana e de todas as
leis progresistas e igualitaristas aprobadas polas cortes republicanas. Neses
tres anos que durou a guerra a poboación civil da retagarda foi vítima dunha
forte represión e de numerosos asasinatos, por mor dunha política premeditada
de terra queimada na que Guardia Civil, milicias falanxistas e os chamados
gardas cívicos tiñan orde de asasinar
toda persoa que puidera ser sospeitosa de non compartir os ideais do golpismo;
mesmo, en numerosas ocasións, coa complicidade dos curas na elaboración das
listas dos “desafectos”. Aínda hoxe o Estado Español é o segundo país do mundo
con maior número persoas desaparecidas, despois de Camboya, como consecuencia
dun golpe de estado (nin as ditaduras de Arxentina, Chile, Brasil ou Uruguai
superan en número os asasinatos do réxime franquista).
Entre os actos protagonizados
polos asasinos golpistas estivo a aprobación da chamada Ley de Sucesión en la Jefatura del Estado, no ano 1947, pola que o ditador
Franco se atribuía a función de nomear á persoa que lle sucedería no seu posto
de xefe de Estado do reino de España. Ao abeiro desta lei da ditadura Franco
nomeou no ano 1969 a Juan Carlos de Borbón como príncipe de España, que
sucedería na xefatura do estado e como rei a Franco cando este falecera. Morto
Franco o 20 de novembro de 1975, o día 22 seguinte don Juan Carlos de Borbón
foi proclamado rei de España pola lei citada e o expreso desexo de Franco.
Esta designación realizada ao abeiro
das leis da ditadura franquista fixo saltar polos aires as normas sucesorias de
calquera monarquía, pois a quen correspondía o trono por liña dinástica debería
ser a Juan de Borbón, pai de Juan Carlos e aínda vivo por aquel entón.
Pasado o tempo, despois de todos
os avatares da chamada “transición política”, dentro do texto da vixente constitución
española, a monarquía foi colada pola porta de atrás, aproveitando as ansías de
liberdade dos pobos do Estado Español que debeu decidir en referendo se
aceptaba ou non o texto constitucional proposto. Por suposto que os impulsores
da lei non se prantexaron preguntarlle á cidadanía se querían unha monarquía ou
unha república; nin sequera se o monarca debía ser o nomeado pola ditadura de
Franco ou a persoa a quen correspondería o trono segundo as regras das liñas de
sucesión.
Por iso, e a pesares de que posteriormente
don Juan de Borbón fixo un paripé de abdicación do trono na persoa do seu fillo
(se non o fixera era o mesmo, o seu fillo seguiría sendo rei pero ficaría aínda
máis claro para a historia a usurpación sucesoria), podemos dicir que é un
elemento máis que define que a monarquía como réxime político do Estado
Español é ilexítima.
Pola forma na que Franco accedeu
ao poder, pola forma na que Franco reinstaurou unha monarquía a medida e pola
forma na que se fixo decidir á cidadanía unha escolla entre un réxime de liberdades
con rei ou seguir como estaba fai que aínda hoxe a República sexa o único
réxime de goberno lexítimo no Estado Español.
E, por suposto, agás no tema da
organización territorial do Estado (que hoxe precisa o recoñecemento expreso do
dereito a decidir das diferentes nacións que compoñen o Estado Español) a
Constitución da República supera con moito, e en todos os aspectos, a que hoxe
nos regula e que tanta auga está a facer nos últimos tempos.
Polo tanto, saúde e república.
NOTA FINAL.-
No
xornal dixital Público de hoxe, 13 de abril de 2018, Eduardo Bayona publica un
artigo que nos pode axudar a comprender cal é a catadura moral da presente
monarquía española. O artigo leva por título “Los
hombres del rey: una corte de poder económico y mediático protege a la corona”
